Sahifa yuklanmoqda . . .
Bag'ir - Asarlar - bag'ir so'zi ishtirok etgan barcha asarlar
Tovusday yaltiroq, ey go‘zal yirtqich! Mana, ko‘ksimni yirt, mana, qonim — ich! Ko‘yingda shamolday jismim sovrilgan, Falakda yangi oy — mening qovurg‘am...
Shamolning bag‘rida bog‘man — devorim yo‘qqa o‘xshaydir, Dovullar silkitib ko‘rdi — g‘uborim yo‘qqa o‘xshaydir. Bu sahrodir mening qasdimda har dam bostirib kelgon, O‘zimman bir biyobonda — qatorim yo‘qqa o‘xshaydir.
Sizni asramoqlik kelmadi qo‘ldan, Suysam, Sizni faqat she’rlarda suydim. Bag‘rimga ilonlar keldi o‘ng-so‘ldan, Siz-ku... o‘zimni ham boy berib qo‘ydim.
Jimjit qishloqqa jimjitlikni buzib o‘xshovsiz bir devona oraladi. U bir marom va bir ohangda nimalardir deb jar solar, ora-chira jinko‘chaning ikki tomonidagi pastqam uylarga va undan ham pastqam eshiklarga ko‘z tashlab, go‘yo jariga javob kutar edi. Er yuzida paydo bo‘lganidan beri Qishloq bunaqa devonalarni, har turli kelgan-ketganni ko‘p ko‘rgan.
Qor zarrasin tutib qololmas nigoh, Goh zarra nigohdan bag‘rim tilindi. Qor yog‘sin – yopilsin izlaring, gunoh. Yangi yil, yaxshi yil bo‘lib kel endi. Qormi – kul ostida miltiraydi cho‘g‘, Ketganlar jon uzib ketmaganlar, yo‘q! Senga yetganlar bor, yetmaganlar yo‘q, Yangi yil, yaxshi yil bo‘lib kel endi.
Oltin qasr, tosh qasr, O‘tdi yil, o‘tdi asr. Yuragimni qon qilding, Ezilib ketdi bag‘ir. Malika, jon, malika, Qahring yomon, malika. Lablarimga tut og‘u, Qolay omon, malika.
Meni yomon ranjitding, Sendan qattiq xafaman. Lekin sendek kuydirgi Qizni qaydan topaman. Sevgi, sevgi, der ekan, Sevgi dilni yer ekan. Qizga mehring berguncha Muzga bag‘ring ber ekan.
Gul bag’rini nasim tildi – to’kildi, Saboga hikoyat qildi – to’kildi. Falak ishiga boq: bir haftada gul Chiqdi, g’unchaladi, kuldi, to’kildi.
Tug’ilgandan men sho’rlikning bag’rim qon, Bir jismimda talashadi ikki jon. Jon talashsam, tepamda charx urgan ul, Kapalaklar odamlardan mehribon… Oqqushlarim, oq yomg’irda ucharlar, Saharlardan shudring-sharob icharlar. Tanlamayin qabrlarni qucharlar, Kapalaklar odamlardan mehribon…
Erka kiyik, maylimi bir erkalasam, Majnun bo`lib sahrolarga yetalasam, Bu dunyoda birday g`arib men ham, sen ham, Erka kiyik, maylimi bir erkalasam?.. Sening ko`zing qora, mening ko`zim qora, Sening bag`ring yara, mening bag`rim yara, Bu dunyoda sen bechora, men bechora!.. Erka kiyik, maylimi bir erkalasam?..
Muhabbatim, qaydasan qalb ardog`im, Jayronko`zim, qirlarda qolgan ohum. Qo`lim tegmay to`kilgan qizg`aldog`im, Endi seni izlab qaydan toparman... Kelar bo`lsang, yo`lingga gul to`shardim, Sen Layliga, men Majnunga o`xshardim, Bu dunyoda hijron yo`q deb yashardim, Endi seni izlab qaydan toparman...
Orazi gul, husni hilol, Alloh go`zal, Alloh go`zal. Mutloq kamol, mutloq jamol, Alloh go`zal, Alloh go`zal… Arsh arkida sulton o`zi, Beaybu benuqson o`zi. Poyiga cho`k, ul Zuljalol, Alloh go`zal, Alloh go`zal…
Nimjon tovush keldi qozondan: -Afsus, dilni eritmas so’zing. Axir, halim ko’nglim bor edi, Bag’rim toshga to’ldirgan o’zing. Ilinjim-la yiqildi ko’klam, Ko’zlarimni ozdirdi yoshlar. Boshim uzra silkinar osmon, Oyoq tagim-yuraksiz toshlar… Axir,men ham halimdil edim, Qani chechak taqqan yillarim?..
Shahar, men ertaga ketaman, Ko’changda qolmaydi izlarim. Sen qancha niqoblar kiydirma- Qishloqda qoraygan yuzlarim. Shahar, men ertaga ketaman, Yana bir ko’ngilni asrashga. Imkonim ortiq jon kuydirmas Ko’ksi bo’sh qiz bo’lib yashashga. Shahar, men ertaga ketaman, Ko’zingda qonarmi ufqlar? Sening tosh ko’changdek tekismas, Qo’limni bezagan chiziqlar...
Qayga ketdi shodumon kunlar — Saratondan qo’l uzdi karam. Har tong mening hasratim yegan Qushlarimni topolmayapman. Bir g’aliz his kezar bog’larda, Har yaproqda etak-etak g’am. Majnuntolim, tokay soch yoyib Bevafoga tutasan motam?! Xazon-dardning mungli ko’zyoshi, Kuz kelmasdan sarg’aydi olam. Qanday bag’ri qattiq odamsiz, Yig’latdingiz daraxtlarni ham…
Tong otdi. Ko’chaning bag’rida Odamlar yuradi o’zicha. Hayotni mo’ltirab kuzatar Daraxtda o’tirgan musicha. Kim daydi yellardek kezinar, Kim ko’zdan ma’nolar o’qiydi. Musicha daraxtda o’tirib, Ming turli falsafa to’qiydi. Bir yerda aqchasiz gadolar, Bir yerda yuraksiz boylarmi?..
Dunyoda bir narsaga qarab har kim har xil narsani ko'radi, his qiladi. Masalan, yomg'ir. Kim uchundir u oddiy bir tabiat hodisasi, kim uchundir xotira, kim uchundir esa taskin, ... Ushbu she'rning lirik qahramoni ham tashqarida yog'ayotgan yomg'irga boqib, og'ir xayollarga beriladi. Go'yo uning dardlarini tushunmaydigan, ko'ngil azoblaridan bebahra, yuraksiz odamlarga to'la dunyo uzra yurak yog'moqda, bag'ir yog'moqda...
Hayot juda go'zal. Yashamoq zavqli. Har bir nihoyaning ibtidosi bor. Qish qahratonidan so'ng bahor quyoshining zarrin yog'dusi olamni munavvar etib, dillarga hayot zavqini qaytaradi. Borliq nurlarga, gullarga va ko'm-ko'k maysalarga to'ladi. Maysalar qatida hayot toshadi. Maysalar bomba o'pqonlari-yu yong'in bo'lgan joylarni ham chetlab o'tmaydi. Borliqning barcha ayblarini yopib, odamlarga dunyoni yanada go'zal ko'rsatadi...
Topmoq va yo’qotmoq. Hayotning eng oddiy, eng jo’n qonuni. Topmoq shirin, yo’qotmoq achchiq. Topsak suyunamiz, yo’qotsak kuyunamiz. Ammo faqat kamdan kam insonlargina har narsada bir hikmat borligini anglab yetadilar. Agar siz ham bu hikmatni bilmoqni istasangiz, mazkur she’rni mutolaa qiling.
Ayol muhabbatining o’ziga xosligi shundaki, u naqadar kuchli, naqadar o’tli bo’lmasin, otashin tuyg’ular haqida ochiq aytilmaydi. Ayol qalbi qanchalar nozik bo’lmasin, olovli hislarni berkitishga qodir. Ayol hech kimga aytmagan so’zlarini, ko’ngil sirlarini she’r deb atalmish mo’jiza qatiga singdiribgina yengil tortadi. Mazkur she’r ham ayol muhabbatining samimiy iqroridir.
Mazkur she'r Zulfiya o'z umr yo'ldoshining porloq xotirasiga atab yozgan asarlardandir. U bahor faslining kirib kelishi tasviri bilan boshlanadi. Odatda ko'klam kelishi quvonch-u shodlik bilan qarshi olinsa, bu bahor alam va ko'zyosh bilan kutib olinadi. Bahor esa hayron boqqancha shoiradan yori qaydaligini so'roqlaydi. Ayolning tillari bir javob aytishga ojiz bo'lganidan uni jimgina shoir qabriga boshlab boradi...
Umr... Avvalboshda hech poyoni yo'qday bo'lib ko'rinuvchi, ammo qancha yurganingni bilmay manzilga eltib qo'yuvchi yo'l... Hayotingdagi kunlaringni bir-bir yo'qlik qa'riga to'kuvchi qumsoat. Avvaliga beparvo qaragan odam qumsoat yarimlar ekan, birdan xushyor tortib, o'tgan umrini sarhisob qila boshlaydi. Shunda o'zi yo'l qo'ygan xatolarni ko'rib, ko'zi yoshga, qalbi g'ashga to'ladi. Ularni tuzatmoq uchun ham yana yashagisi keladi. Ammo nachora: "umrni qumsoat singari to`nkarib bo`lmas"...
O‘zbek xalqi dunyodagi eng qadimgi xalqlardan biri sanaladi. Va bu xalq tarixda misli ko‘rilmagan hodisalarni boshdan kechirgan. Xalqimiz bamisli samandardek barcha sinovlardan omon chiqdi, sharaf bilan chiqdi. Guruch kurmaksiz bo‘lmaganidek, yov kelganda o‘zini chetga olgan, joni shirinlik qilib sha’nidan kechgan, hatto do‘stlarini sotgan kimsalarni ham, afsuski, tarix yoddan chiqarmaydi. Ularning kirdikorlari tufayli yurtning «ado bo‘lmas armonlari, toshlarni yig‘latgan dostonlari» paydo bo‘ldi...
Bu she’r ham bolalik xotiralari bilan hayotiy kuzatishlarning uyg‘unligi asosiga qurilgan. Lirik qahramon – yosh yigitcha, chor atrofda bahoriy iliqlik kezgan nahor pallasi - erta tongda qishlog‘idagi jar ustiga qurilgan osma ko‘priklardan o‘tib, o‘t-o‘lanlari toptalmagan qirlariga oshiqadi. Undagi ko‘katlar bargida, nihollar kurtagida, g‘o‘za yaproqlarida inj-u dur-marvarid misol yaltirab, jilvalanib turgan shudringni kuzatadi…