Sahifa yuklanmoqda . . .
Hayot - Asarlar - hayot so'zi ishtirok etgan barcha asarlar
Armonlarim ushalsin deb Senga qaradim, osmon. Yulduzlaring duvva-duvva To‘kildi-ku boshimdan.
Burilib bo‘lmaydi xonamiz ichra, (Ehtiyot bo‘lsang-chi!) to‘rt taraf buyum, Olamda kezaman ko‘zlarim xira, Tegramda aylanar buyumdan quyun.
Siqilib ketasan... Uyingning to‘rt devori Ombirning tishlariday dahshatli boqar, Sovuq boqar... Sovuq!
Tanimayman deysiz, Bilmayman deysiz. Yorijon, nozmi bu, Sho’xliklaringiz?.. Meni tanir hatto, Kipriklaringiz, Siz esa shoirni Sevmayman deysiz.
Yuraging siqilib borib shahardan, Sekin gapga solsang mo'min dehqonni. Qodiriyni eslar yozuvchilardan, Artistlardan esa - Shukur Burhonni...
Armonim bor, bu dunyoda armonim bor, Qoq dalada o'tlar bosgan o'rmonim bor. Qizg'aldoqday boshim egik bu makonda, Yonib yashab o'tmagan otajonim bor.
Mayda mish-mishlardan zirqirar tovon, Unganmiz-ku asli bitta tuproqdan. U kuni she’rimni tinglab, bir nodon Meni maqtab qo`ydi: falon qishloqdan.
Oftobsan, sendan bir soyaman, Ota. Sochni oq, bag`rimni esa bosar g`am. Ona, senga nafim tegmadi hatto, Ostonang qo`rigan kuchugingcha ham.
Qalbning qizil gulxani so`ldi, Kultepada qolmadi bir cho`g`, Bu qiz bilan ishim yo`q endi, Bu qizning men bilan ishi yo`q...
Sevgilim, Sevgilim, Og`riydi dilim. Jonim og`riyverar sizni o`ylasam. Gulday yuzinggizni silar endi kim, Meni eslarmisiz — yo`qmi o`shal dam...
Suluvlardan suluv bir qiz sochim silar, Mening esa ko`zlarimdan yosh tomchilar. Sevaman deb aldar meni yolg`onchilar, Yuragimni yo`lbarslarga yediraman.
Osmonning oxiri qayerda, dedim bir donishga. U miq etmadi. Menga juda yoqdi bu javob. Osmonning oxiri yo`q, axir! Irmoqning oxiri daryo. Daryoning oxiri dengiz. Osmonning esa oxiri yo`q.
Mening g`animlarim bulutdan ham ko`p, Ortimdan soyadek yurishar to`p-to`p, Salomat ekanim ham bir g`animat, O`p meni, sevgilim, o`p, so`nggi bor o`p.
Oppoq, toza dasturxonga yo‘rgaklangan chaqaloqni tizzalari orasiga yotqizib-tebratib o‘tirgan juvon ayvonning lang ochiq derazasidan bo‘ynini cho‘zib hovliga qaradi. Quvalashayotgan bir juft musichani ko‘rdiyu yo‘rgakni avaylab ko‘rpachaga yotqizdi, o‘rnidan ildam turib kalishini oyog‘iga ilganicha hovliga tushdi.
— Zulfi-i! Ho, Zulfiyaxon! Chiqaqoling, sevinchli xabar kep qoldi! — Hozir, ona, hozir chiqaman. Zulfiyaning tovushi qo‘ng‘iroqdek jaranglab chiqqan bo‘lsada, uning o‘zi hiyla parishonxayol edi. Kundoshlarining yonida sir boy bermaydi, shu bois qanday bo‘lmasin chehrasidan tabassum arimaydi.
Yoqub to‘ram kallasini salgina boshqacha ishlatgan edi, hayotida tubdan burilish yuz berdi: kissasi pul ko‘rdi, ro‘zg‘origa baraka kirdi, nomi mahalla-ko‘yning og‘ziga tushdi, hammasidan ham, begonalar tugul, uyidagi bola-chaqalarigacha uning izzat-hurmatini joyiga qo‘yadigan bo‘lishdi!
Baxt ham nasiba, u kimlarnidir zor qaqshab izlab yuradi, ro‘parasidan, oyog‘ining ostidan chiqib quchoq ochib kutadi, kimlarnidir esa kalaka qilgandek mudom chetlab o‘tadi. Tog‘asi Komronni yomon izza qildi. – Hayotda noshukrlikdan yomon narsa yo‘q, – dedi u avvaliga muloyimlik bilan, lekin bu muloyimlik-vazminlik portlash arafasidagi sokinlik ekani tog‘aning fe’lini biladiganlar uchun yangilik emas edi.
Kechir seni asray olmadim, Balolardan, zimistonlardan. Hayotingga farishta bo‘lib Kirolmadim meni kechirgil!
Ona qandoq o‘yin boshlab qo‘ydim men, Qandoq savdolarga boshimni berdim. Qandoq sahrolarda yurgandim ona, Qirq yil tovonimdan tikanlar terdim.
Sizning borligingiz naqadar yaxshi, Dunyoda gullarning borligi kabi...
Dardlarimni ichga yutdim hammasini, Butun umr go‘yo azob tortgandayman. Ko‘tarolmay o‘z aksimning hamlasini, Ich-ichimdan nurab borayotgandayman.
Ona, o‘lma, agar sen o‘lsang, O‘zim bilmay biror ayb qilmay. Mehr izlab, shirin so‘z izlab, Har eshikda sarg‘ayib yurmay.
Bir ajib hol: mish-mishlarga boqsam, chevrada ko‘zga ilinarli odam qolmabdi. Tasavvur qilyapsizmi, odam yo‘q! Suv bo‘lmasa, qurg‘oqchilik bo‘ladi, narsa bo‘lmasa, yo‘qchilik bo‘ladi, pul bo‘lmasa, kambag‘alchilik bo‘ladi, yemak bo‘lmasa, ocharchilik bo‘ladi, Odam bo‘lmasa-chi?!
Notiq ryumkani olib o’rnidan turdi. Qoshlari chimirildi, rangi bir oz o’zgardi, avval ryumkaga, keyin uyining burchagiga qarab so’z boshladi: - O’rtoq rafiqam! Ijozat berasiz, xushchaqchaq hayotimizni sharaf bilan davom ettirib, oilaviy burchimizni namunalik bajarib kelayotganimizga bir yil to’lgan kunda sizni bevosita tabrik qilishga! Xotin bu muqaddimani hazil gumon qilganligi uchun qiyqirib chapak chaldi. Notiq yana ham jiddiyroq qiyofada davom etdi: - Bundan 365 kun muqaddam siz bilan biz o’z hayotimizda qat’iy burilish yasab, zo’r sinovlar sharoitiga bevosita qadam qo’ydik. Ilgarigi vaqtda faqat erkak, endilikda esa ham erkak, ham xotin boshchilik qiladigan oila masalasi o’zingizga ma’lum bo’lganligi uchun bunga keng ravishda to’xtab o’tirishni lozim ko’rmayman. Notiq oila to’g’risida o’z fikrini bayon qilganidan so’ng “Xotin va sotsializm” degan kitobning bir yeridan uch, yana bir yeridan ikki, yana bir yeridan bir yarim sahifa o’qib berdi.