"Devonul lug'atit-turk" ohanglari

1

Ketaman “Devonul lug’atit-turk”ka,
Hasratim, quvonchim olib ketaman.
Moziyni bugunga, zaminni ko’kka,
Qalbimni “Devonul lug’atit-turk”ka
Ulay deb ketaman, bir kun yetaman.

Qoyalarga chiqib qushdek boqaman,
Ko’kshin yaproqlarda nurdek oqaman.
Qora ko’k chodirin so’z bilan tilib,
Mangraygan chaqmoqni olaman yulib,
Ko’ksimga tilmochdek una taqaman.

Qop-qora tun chiqib kelar botordan,
Qip-qizil kun chiqib kelar tug’ordan.
Ularga basma-bas yelib boraman,
Boychechaklar chanqab chiqar qoshimga,
Tomirimni yorib, qonim beraman.

Arko’zlardan hatlab, soylarni ichib,
Yatika shu’lasin bolamdek quchib,
O’tloqlar qo’ynini ohudek kechib
Yetaman – eshikni asta chertaman,
Koshg’ariy chiqadi eshikni ochib.

U aytmas: – Shayton, – deb, u aytar: – Bayot.
U aytmas: – O’lim, – deb, u aytar: – Hayot.
U aytmas: – Kecham, – deb, u aytar: – Ertam.
U aytmas: – Bugunim. Aytar: – Budunim.
— Xayr! – demas. – Salom, – der, – salom, nabiram!

II

“Devonul lug’atit-turk”da quyosh sochar nur,
Ko’kshin yaproqlarda yangraydi bahor.
Tumanlar siljiydi misli oq uyur,
Barchin bulutlaru o’tloqlar bedor.

“Devonul lug’atit-turk”da sayrar sandovuch,
Totlig’ qo’shiqlarin aytar sunduloch.
Qarg’iloch aylanur, qimiz to’la mesh
Shivirlar: – Sog’inchni so’qmoqlarga soch!

“Devonul lug’atit-turk”da oqarar tunlar,
Yabkinlar qo’ynida yelar qulunlar.
Yam-yashil o’tlarni qo’mitgan shamol
Yomg’ir taqib ketgan durlarni yular.

“Devonul lug’atit-turk”da ochun yorug’dir,
Yo’llar xo’b uzundir, yulduzlar yirik.
Yetmoqlik – gumondir, ketmaklik – zarur,
Yuraklar – dolg’ali, orzular tirik.

1981

* * *

“Devonul lug’atit-turk”ni o’qiyman…
Va derazam Alpomish tutgan
Sovut misol tovlanar shomda…

Ostonamning oldidan yerni
Titratgancha, g’amni unutgan
Alp yigitlar o’tar oq otda…

Qog’ozlarning shitirlashimas,
To’qaylarning sasi tegramda
Yangrar – uni tinglar koinot.

Manjaniqlar xarsang otadi,
Hilol chiqib, quyosh botadi,
Yuragimda tinar koinot…

“Devonul lug’atit-turk”ni
Mahkam bosib ko’ksimga, g’urub
Tomon bo’zlab chopib borurman.

Shopmo’ylovli badmast sallotlar
Tinmay quvib kelar ortimdan, —
“Devon”nimas, jonni berurman…

Bobom boqar qabridan turib,
Chaqmoq porlar zulmatni yorib,
Varaqlayman har porlaganda.

Va oniy nur yoritgan so’zni
O’qirkanman qadimiy tilda,
Buyuk bir his uyg’onar dilda…

1984