Sahifa yuklanmoqda . . .

Qil - Asarlar

Qil - Asarlar - qil so'zi ishtirok etgan barcha asarlar

Ishqning osmonida oyga qo‘shilib, Aylangan boshingga bulutlar qaytar. Mening quchog‘imda kuyday eshilib, Asta shivirlaysan: — Joningiz qayda?

52
She'r
Usmon Azim

Pensiyaga chiqqanimga endi sakkiz oy bo’lgan, hali pensiyaxo’rlikka o’rganganim yo’q, zerikkanimdan kampirimning ishlariga aralashaverib uni ham, o’zimni ham xunob qilib yurgan edim, jiyanimning iltimosiga darrov ko’ndim. Men o’n bir yil shu idorada kichik bir lavozimda turib, pensiyaga shu yerdan chiqqanman. Shu o’n bir yil davomida qulog’imga kirgan kalimalar o’rnashib, undan bir so’z, bundan bir so’z cho’qib, tilga havas paydo qilganimda esa idora xizmatchilarining yordami bilan kitob tatalab ingliz tilini uncha-muncha bilib oldim. Ingliz tiliga moyil bo’lganim, albatta, tasodifiy emas, bolaligimda Amerikaning ta’rifini ko’p eshitganman: ana osmonteshar imoratlaru, ana osma ko’chalaru…

299
Hikoya
Abdulla Qahhor

“Ilohiyot ilmin o’rgat” dedi dil, Agar o’zing bilsang, menga bayon qil. “Alif” degan edim, “Bas” dedi menga, “Bir harf ham yetadi, kim bo’lsa oqil”.

22
Xos ruboiy
Umar Xayyom
Behzod Muhammadkarimov

Bu kajraftor osmon qilmishi nosog’, Qilgani bormi hech kimsa dilin chog’? Dunyoda kimniki ko’rma, dog’ dili, Falak esa qo’yar dog’ ustiga dog’.

18
Xos ruboiy
Umar Xayyom
Behzod Muhammadkarimov

Pok-u ahil, oqil kishiga o’rtoq Bo’l-u, noahildan qochaver yiroq, Dono senga zahar tutsa ham ichgil, Qo’l cho’zmagil sharbat tutsa ham ahmoq.

21
Xos ruboiy
Umar Xayyom
Behzod Muhammadkarimov

Ey tun-kun dunyoga ko’z tikkan kishi, Aqlingni jo’ymasin dunyo tashvishi, Axir esingni yig’, hushyorroq bir boq, Nedir boshqalarga uning qilmishi.

26
Xos ruboiy
Umar Xayyom
Behzod Muhammadkarimov

Mazkur she'r zamonning kirdikorlarini, jirkanch qiyofasini yaqqol ochib beruvchi ko'zgudir. Unda jamiyatimizda uchrovchi illatlar pardalanmagan, berkitilmagan holda ochiq va oshkora tarzda yoritib berilgan. Bu zamonda Alpomish uxlamoqda. Shoir uni uyg'otmoqqa qodir. Ammo u buni istamaydi. Negaki uni uyg'otishdan ma'ni yo'q. Chunki bu zamonda Alpomishga o'rin yo'q - mardlikka hojat yo'q. Agar u uyg'onsa, yo atrofidagi xunrezliklarni ko'tara olmay o'lib qoladi yoki u ham shu zamonga moslashib, o'z alpligini yo'qotadi...

16
She'r
Usmon Azim

"Q" harfining takroriga asoslangan ushbu she'rni alliteratsiya san'atining yorqin namunasi deyish mumkin. Unda shoir shakl va ma'no uyg'unligini saqlagan holda bir harf bilan boshlanuvchi so'zlarni go'yo dur donalarini marjon ipiga terganday terib chiqadi va o'zining tom ma'nodagi so'z san'atkori ekanligini go'zal tarzda namoyish etadi.

868
She'r
Erkin Vohidov

Ushbu she’rda Mirtemirning vatanparvarlik tuyg’ulari to‘la namoyon bo‘lgan. U o‘zi tug’ilgan, ulg‘aygan, butun umrini yashab o‘tgan Vatanini butun o’ziga xosliklari bilan ta’riflab, yurt dushmanlariga nisbatan nafratini izhor qiladi.

374
She'r
Mirtemir

Cho‘lponning «Men shoirmi?» deb nomlangan she’ri 20-yillarda Toshkentdagi O‘lka o‘zbek bilim yurti o‘qituvchilarining iltimosi bilan shoirning lirik tarjimayi holi sifatida yozilgan. Cho‘lpon bu «lirik tarjimayi holi»da, o‘qituvchilar xohlaganidek, o‘z hayot yo‘lini emas, balki o'ziga xos shoirona o'ylari va kechinmalarini tasvirlagan.

374
She'r
Abdulhamid Cho'lpon

Ushbu she'rda Cho'lponning otashin ruhi aks etgan. U ko'ngilga qarata murojaat qilib, o'zini qiynayotgan barcha og'riqli savollarni beradi, dil dardlarini bayon etadi hamda uni hamisha ozod va hur bo'lib qolishga chorlaydi.

1779
She'r
Abdulhamid Cho'lpon

Ushbu g’azalda o‘ta jo‘n maishiy buyum bo‘lmish po‘stin tufayli shoirda paydo bo‘lgan fikrlar, uning ko‘nglidan kechgan tuyg‘ular o‘z aksini topgan.

172
Yakpora g'azal
Muhammadniyoz Komil Xorazmiy

Ushbu go'zal chiston qatiga kun va tun berkitilgan.

3076
Oddiy chiston
Jahon Otin Uvaysiy

Odam hamisha o’zini bilishga intilib yashaydi. Ko’pchilik o’zidan minnatdor bo’lib, ko’ngli to’lib yurishi ham bor gap. Lekin asli odamlik, odamiylik nimada degan savolga ulug’ shoirning javobi shunday:"Muruvvatli odam borini birovlarga beradi, o’zi yemaydi, jo’mard, mard, ya’ni futuvvatli odam esa, ko’p ish qiladi, lekin qilgan ishi haqida hech kimga bir og’iz ham gapirmaydi".

915
Fard
Alisher Navoiy

Ushbu tuyuq "toq" so'zi tajnisiga asoslangan bo'lib, misralar mazmunini chiqarsak, hozirgi tilimizda quyidagicha jumlalar hosil bo‘ladi: "Qoshlaring — yaxshi lojuvard-u (yaltirab turibdi-yu) yolg‘iz-yolg‘iz, yaxshilar ichida benazir-u yakka-yu yagona. Firoqing (dardini) torta olmasman, nima qilay, qildek tanga bari ishqing toqatni to qiladigan darajada (yuk) bo‘ldi".

60
Tuyuq
Lutfiy

Ushbu tuyuq "dog'i" so'zining tajnisi asosiga qurilgan. Natijada tuyuqdan mana bunday talqin kelib chiqadi: "Ko‘nglimga har tarafdan boqsam, dog‘i bor, har qancha dardimni aytsam, otashi bor. Qildekkina tanamga bori ishqing yor edi, sendan ayriliqda firoqing bir taraf bo‘ldi, yana bor". Bemisl shakl va beqiyos ma'no uyg'unligi!

227
Tuyuq
Lutfiy

G‘azal tamoman turkona ruhda bitilgan. An’anaviy yetti baytdan iborat. Ishq mavzusi qalamga olingan. Biroq bu yerda zimdan ilohiy ishq ko‘zda tutilganini unutmaslik kerak. G‘azalning tili – sodda, ravon. Murakkab, falsafiy – tasavvufiy so‘z va timsollar uchramaydi hisob. Bugungi o‘quvchi uchun ham tushunarli. Yengil kayfiyat, ayricha bir ishqiy zavq bilan o‘qiladi. Hozirgacha hofizlarimiz bu g‘azalni qo‘shiq qilib kuylayotgani ham shundan bo‘lsa kerak. Bu g‘azal ham mumtoz yo‘lda, ham zamonaviy estrada usulida ashula qilingan.

2298
Yakpora g'azal
Lutfiy

O‘tgan zamonda Qo‘qon shahrida bir podsho yashagan ekan. Bu podshoning bitta-yu bitta jonon piyolasi bor ekan. Yer yuzini ming marta aylanib chiqsangiz ham bunaqangi piyolani topolmas ekansiz. U shu qadar chiroyli ekanki, qorong‘i tunni oy nuri kabi yoritar ekan. Podsho piyolani tilla sandiqning ichida saqlar ekan. Piyola turgan uyning atrofida bir qancha qo‘riqchilar turar ekan. Agarda podshoning choy ichkisi kelsa, ishonchli odamini yuborib, jonon piyolasini oldirtirar ekan...

389
Sehrli ertak
Xalq og'zaki ijodi

Siz kutilmagan hodisalar ishqibozimisiz? Kutilmagan voqealarga boy hikoyalarning-chi? Unda bu asar faqat siz uchun. Mazkur asarda bir kun to'satdan notanish bir kishi idoraga kirib kelib "Men yo'q qilish xizmatidanman", deya tashrif qog'ozini ko'rsatadi. Xo'sh, unga bu yerda qanday munosabatda bo'ladilar? Uning maqsadi nima edi? Bilishni istaysizmi? U holda hikoyani o'qing.

107
Detektiv hikoya
Robert Shekli

Xalq tomoshalarida dorbozlar o'yiniga ko'zingiz tushganmi? Ularning ingichka arqon ustida ham erkin yura olishini ko'rib, mahoratiga tan bermaslikning iloji yo'q. Ushbu she'r ham ana shunday dorbozlarning ajabtovur tomoshasi ta'sirida yuzaga kelgan bo'lib, unda shoir ijrochi mahoratiga qoyil qolibgina qolmay, biz, ba'zi bir ko'zi ochiqlarning katta yo'lda ham eplab yurolmasligimizdan afsus chekadi.

353
She'r
Abdulla Oripov