Sahifa yuklanmoqda . . .
On - Asarlar - on so'zi ishtirok etgan barcha asarlar
Kimlarnidir qoralaganday, O‘ttizni ham qoraladim, xo‘sh... Yostig‘imning yarimi kabi Yuragimning yarmi hamon bo‘sh.
Kimdir mitti nihol o‘tqazdi yerga, Parvarish ayladi necha tong, shomlar. Yillar zamirida o‘sgan daraxtning Tagiga suv quydi oxir odamlar.
To‘fonga duch kelgan kapalak misol Kuchimning boricha olg‘a yuraman. O‘qiyman, o‘qiyman va yana alhol, Xayolimda yangi dunyo quraman.
Osmon olis edi, osmon jim edi, Soddaman, bilmasdim chaqmoqning kuchin. Tunov kun yoningda turgan kim edi? Ko‘nglimni tarjima qildim sen uchun.
Onaizor uzoq yig‘ladi, Esdan chiqdi hatto kimligi. Ichi yonar, axir poyida yotar bolasining o‘ligi.
Ona, o‘lma, agar sen o‘lsang, O‘zim bilmay biror ayb qilmay. Mehr izlab, shirin so‘z izlab, Har eshikda sarg‘ayib yurmay.
Sizni asramoqlik kelmadi qo‘ldan, Suysam, Sizni faqat she’rlarda suydim. Bag‘rimga ilonlar keldi o‘ng-so‘ldan, Siz-ku... o‘zimni ham boy berib qo‘ydim.
Katta qora pashsha tinimsiz g‘ing‘illab deraza oynalariga o‘zini uradi, xona torlik qilayotgandek, yorug‘ dunyoga chiqib ketmoqchi bo‘ladi, toqatsiz g‘ing‘illaydi, qanotlarini vizillatib yana oynaga yopishadi, yana g‘ing‘illaydi… Deraza tagida yotgan usta Sobitali tush ko‘rardi. Tushida bundan ellik yillar chamasi naridagi – yigirma besh yoshlik davrlari.
Xullas, qishloq buziladigan bo‘ldi. Qo‘rg‘onchada almisoqdan qolgan bir bino bo‘lardi. Biladiganlar guvohlik berishicha, qishloqda yakkaxo‘jaliklar tugatilib, «kolxoz-kolxoz» bo‘layotgan davrlar ulusning yig‘inlari tez-tez shu binoda o‘tkazib turilar ekan...
Jimjit qishloqqa jimjitlikni buzib o‘xshovsiz bir devona oraladi. U bir marom va bir ohangda nimalardir deb jar solar, ora-chira jinko‘chaning ikki tomonidagi pastqam uylarga va undan ham pastqam eshiklarga ko‘z tashlab, go‘yo jariga javob kutar edi. Er yuzida paydo bo‘lganidan beri Qishloq bunaqa devonalarni, har turli kelgan-ketganni ko‘p ko‘rgan.
Yoshi oltmishlardan oshgan, gardishi va oynasi qalin ko‘zoynagiyu sarg‘ayib ketsa ham boshidan tushmaydigan Marg‘ilon do‘ppisi bilan qishloqqa taniqli bo‘lgan Tohir domla endi yangi nom bilan odamlarning og‘ziga tushdi: uning to‘qqiz yashar nevarasi to‘p o‘ynatib, antiqa hunarlarni ko‘rsatayotganmish!
Latofat bilan Sherzodning turmush qurganlariga o‘n yildan oshdi. Biroq farzand ko‘rishmadi. Hayotdan nolishmaydi. Hamma narsalari bor. Lekin bolaning o‘rni boshqa. Ular xudodan erta-yu kech farzand tilashadi. Xonadon sohibi Sherzod ichki ishlar xodimi, kapitan. Uning ko‘p vaqti ko‘chada — ishda o‘tadi. Latofat uy bekasi — uzzu-kun erini kutishdan o‘zga iloji yo‘q.
Qishloqning markazidagi eski do‘konning yonidan o‘tgan ko‘chada joylashgan hashamatli imorat, bu — Xurmoli qishlog‘ining oqsoqoli Sotimxon degan odamning uyi edi. Sotimxon bo‘ydor, elkalari keng, ustida doim kamzul, boshida do‘ppi, oyog‘ida kovush kiyib, qishloqning to‘-yu marakalarida boshchilik qilardi.
U manziliga etmasdan ulovdan tushdi va xuddi yayov yurishni istaganday eski masjid tomonga jo‘nadi. O‘zicha birovdan najot kutdi. Xayolida hozir mo‘‘jiza yuz beradiganday suyundi. Lekin bu quvonch uzoqqa cho‘zilmadi. U temir panjara oldida to‘xtadi. O‘zicha «Boshimizda bor savdo» deb ming‘irladi. Picha vaqt atrofga alanglab turib qoldi, ko‘zlari keskin o‘zgardi...
Go‘dakligimda dadam hecham ishga bormasa, tongdan tungacha meni «ho‘ppa-ho‘ppa»lab yuqoriga otib ko‘nglimni xushlasa derdim. Oyim nega ishlarkin-a? Aqlimga sig‘dirolmasdim. Keyin bilsam bari men uchun ekan. Mening shodligim, kelajagimga zamin yaratish payida yurisharkan.
Oddiygina ko‘klam kunlaridan birida O‘zbekovul cho‘ponsiz qoldi. Gap shundaki, yigirma yil mobaynida bu kasbni halol va beminnat ado etib kelgan Norboy bobo tuman ijtimoiy ta’minot bo‘limiga qatnay-qatnay, axiyri bir amallab qarilik nafaqasini to‘g‘rilab oldi-yu, o‘zining ham rosa joniga tegib yurgan ekanmi, ko‘k hangisini shu kunning o‘zida arzon-garovga sotib yuborgach...
Xudo “Ol, qulim!” deb turgan ekanmi, Ikrom kompyuter dasturchilari tanlovida yutib chiqdi-yu, Yevropa mamlakatlardan biriga sayohat yo‘llanmasiga ega bo‘ldi! Borish-kelish, yashash, ovqatlanish, qo‘yingki, hamma xarajatlar tashkilotchilar zimmasida ekan!
5-sinf o‘quvchilari jismoniy tarbiya darsida yuz metrga yugurish sinovidan o‘tadigan bo‘lishdi. Mamasoli aka bolalarni stadionga olib chiqdi. “Start” deb yozilgan chiziqqa to‘rt o‘quvchi qo‘yildi. Ularning orasida sinf chopag‘oni Nosir ham bor edi.
Pensiyaga chiqqanimga endi sakkiz oy bo’lgan, hali pensiyaxo’rlikka o’rganganim yo’q, zerikkanimdan kampirimning ishlariga aralashaverib uni ham, o’zimni ham xunob qilib yurgan edim, jiyanimning iltimosiga darrov ko’ndim. Men o’n bir yil shu idorada kichik bir lavozimda turib, pensiyaga shu yerdan chiqqanman. Shu o’n bir yil davomida qulog’imga kirgan kalimalar o’rnashib, undan bir so’z, bundan bir so’z cho’qib, tilga havas paydo qilganimda esa idora xizmatchilarining yordami bilan kitob tatalab ingliz tilini uncha-muncha bilib oldim. Ingliz tiliga moyil bo’lganim, albatta, tasodifiy emas, bolaligimda Amerikaning ta’rifini ko’p eshitganman: ana osmonteshar imoratlaru, ana osma ko’chalaru…
Korxonada odatiy yig‘in, Direktor muovinga berdi navbatni. Tili biyron ekan muovinning juda, Qiyib tashlar ekan dokladni.
Sekin-sekin chekinadi tun, Sekin-sekin tong ham kuladi. Boshlanadi yana yangi kun, Yana bizda majlis bo‘ladi.
Katta korxonaga boshliq amakim, Jamoaga doim “aql” beradi. Amakimning fe’li bizlarga ma’lum, Gapini qaytarsak yomon ko‘radi.
(Hazil) Men o‘zimni ayamayman, “Rahm etmayman” jonimga. O‘z -o‘zini tanqid qilmoq Singib ketmish qonimga.
(Hazil) To‘yimiz ham o‘tdi jonim, Quloq osgin endi menga: Buyurmoqlik bizdan bo‘lsin, Tinglamoqlik bo‘lsin senga.