Sahifa yuklanmoqda . . .
K - Asarlar - k so'zi ishtirok etgan barcha asarlar
Oppoq, toza dasturxonga yo‘rgaklangan chaqaloqni tizzalari orasiga yotqizib-tebratib o‘tirgan juvon ayvonning lang ochiq derazasidan bo‘ynini cho‘zib hovliga qaradi. Quvalashayotgan bir juft musichani ko‘rdiyu yo‘rgakni avaylab ko‘rpachaga yotqizdi, o‘rnidan ildam turib kalishini oyog‘iga ilganicha hovliga tushdi.
— Zulfi-i! Ho, Zulfiyaxon! Chiqaqoling, sevinchli xabar kep qoldi! — Hozir, ona, hozir chiqaman. Zulfiyaning tovushi qo‘ng‘iroqdek jaranglab chiqqan bo‘lsada, uning o‘zi hiyla parishonxayol edi. Kundoshlarining yonida sir boy bermaydi, shu bois qanday bo‘lmasin chehrasidan tabassum arimaydi.
— Yomonning kuchi men yapaloqqa yetibdi-da!.. H-ah, sag‘irri haqqi ursin-a! Tong sahargi bu alamli qarg‘ishdan tim ichi oyoqqa qalkdi. Rasta ustida, ostida, qop-qanorga yonboshlab omonat uxlab yotgan keksayu yosh turshakfurush, yong‘oq-furush, mayizfurush, iistafurush va hokazo furushlar uyquli ko‘zi bilan apil-tapil yon-verini paypaslay ketdi, ko‘ngli joyiga tushganlar birin-sirin oh chekayotgan juvon tevaragiga to‘plana boshladi.
Sulton esini tanibdiki, har yili yoz kezlari uch yo to‘rt bola-baqra, goho kap-katta yoshdagi erkak Qichqiriqqa g‘arq bo‘ladi. Kunlab, haftalab butun mahalla-ko‘y oyoqqa qalqiydi, izillab-bizillab qidir ho qidir davom etadi, g‘arq bo‘lguvchi o‘sha kuni yo ertasi topilsa topildi, topilmasa, oradan besh, yetti... o‘n kunlar o‘tgach anhorning kunbotar tomonlarida yo beridan, yo naridan shishib, do‘mbira bo‘lib ketgan jasad suv betiga qalqib chiqadi...
Izvosh guzardan o‘tib katta ko‘chaga burildi hamki, Yoqubxo‘jadan sado chiqmadi. Boy ikki-uch daf’a hamrohining avzoiga zimdan ko‘z yugurtirdi. Yoqubxo‘janing qaddi unikidan yarim qarich tik, shu bois u o‘tirgan holida ham xiyla salobatli ko‘rinadi. Odamlar, «Yoqubboyning shaxsiy qo‘riqchisi» deb gap tarqatishdi, «Mirkomil uning izmidan chiqmaydi» deganlar ham bo‘ldi.
Yoqub to‘ram kallasini salgina boshqacha ishlatgan edi, hayotida tubdan burilish yuz berdi: kissasi pul ko‘rdi, ro‘zg‘origa baraka kirdi, nomi mahalla-ko‘yning og‘ziga tushdi, hammasidan ham, begonalar tugul, uyidagi bola-chaqalarigacha uning izzat-hurmatini joyiga qo‘yadigan bo‘lishdi!
Bahor kechki ovqatdan so‘ng idish-tovoqlarni yig‘ib oshxonaga keltirdi-da, ularni yuvishga tutingan joyida qo‘li ishga bormadi. Ko‘ngli allaqanday noxushlikni sezganday birdan yuragi uvishdi, choy damlab, oila a’zolari jamuljam o‘tirgan ravonga qaytdi. Ostonaga yetganida ichkari xona eshigida kostyumini ko‘rsatkich barmog‘iga ilib osiltirib tutganicha qaqqayib turgan otasini ko‘rdi.
Qulab tushmas tom uchun shukur, Kunduz uchun, shom uchun shukur, Bir kun to‘lar jom uchun shukur, Tangrim, kechir, gunohlarim bor.
Yuragimda tinchim yo‘q, Dunyodan ilinjim yo‘q. Xudodan o‘tinchim yo‘q Sizga qolgan kunim bor.
Qo‘llaringni qo‘limga ber, mehrim o‘tsin, Ko‘zlaringni ko‘zimga ber sehrim o‘tsin. Qattiqroq sev, bor borlig‘im ishqdir mani, Poyimga cho‘k, poyim tillo ko‘shkdir mani.
Men bir kun o‘lganimda Yorimni bir ko‘ray deb, Ochiq qolgan ko‘zimni Yumib qo‘ysinlar dedim.
Men dunyoni ishqim bilan zabt etsaydim, Oshiqlarning oyoq gardiga yetsaydim. Dunyosiga xayr-xushlar aytib keyin Tuproq bilan oshno bo‘lgali ketsaydim.
Garchand bugun poygaklarda mening joyim, Garchand bugun unutilgan bir dalaman. Lek bir kuni poyim o‘pib kelar tog‘lar, Bulutlarga oyoq qo‘yib yuksalaman.
Ona qandoq o‘yin boshlab qo‘ydim men, Qandoq savdolarga boshimni berdim. Qandoq sahrolarda yurgandim ona, Qirq yil tovonimdan tikanlar terdim.
Menam banda, xudoyimdan bir nur so‘rab yuribman, Atrofim loy, men qalbimni gulga o‘rab yuribman. Do‘stu yor ko‘p, lek baribir azal qonun bittadir: O‘z boshimga yoqqan qorni o‘zim kurab yuribman.
Kuyarmish ko‘rgan ko‘ngil, Ishqqa yuz burgan ko‘ngil, Yoshlikda bergan ko‘ngil, Yomon bo‘lar deydilar.
Ay do‘stijon, ko‘zlaringni bir ko‘ray, Xudo bizga baxt berganmi bilmadim. Mening uchun borligingni o‘zi baxt Dunyo senday gul ko‘rganmi, bilmadim.
Kimlarnidir qoralaganday, O‘ttizni ham qoraladim, xo‘sh... Yostig‘imning yarimi kabi Yuragimning yarmi hamon bo‘sh.
To‘fonga duch kelgan kapalak misol Kuchimning boricha olg‘a yuraman. O‘qiyman, o‘qiyman va yana alhol, Xayolimda yangi dunyo quraman.
Aya, Yosh boshimga qildim ko‘p xato, Biroq xatolarni hech tan olmadim. Ko‘ngil olishni-ku bilmayman, hatto Ko‘ngil berishni ham o‘rganolmadim.
Momomning aytishi bo‘yicha bobom Esini yeb qo‘ygan qari chol edi. Dadamning aytishi bo‘yicha bobom Savodi-yu ilmi o‘rta hol edi.
Osmon olis edi, osmon jim edi, Soddaman, bilmasdim chaqmoqning kuchin. Tunov kun yoningda turgan kim edi? Ko‘nglimni tarjima qildim sen uchun.
Qo‘y, aldama, bermagin firib! “Sevaman”, deb gapirma asti. Axir, qancha yolg‘on gapirib, Deysan yana “So‘zlarim rostdir”.
Ko‘pdan beri sevaman uni, Lek aytolmam, so‘zlarim mubham. Ammo u qiz bundan bexabar, Yuragimni bosar zilday g‘am.