Sahifa yuklanmoqda . . .
Ish - Asarlar - ish so'zi ishtirok etgan barcha asarlar
Oloviddin istirohat bog‘idan o‘tib borayotgan mahali ulkan eman tagida yotgan eski chiroqni ko‘rib qoldi. Bolakay chiroqni olib, uning naqshlarini tomosha qilgan bo‘ldi. So‘ng, ancha xira tortgan joyini yaxshiroq ko‘rish uchun kaftida artdi.
Hayotda nimalar bo‘lmaydi deysiz. O‘zbekovullik Tirkash muallim g‘unchaday besh yashar qizchasidan ayrilib qoldi. Bola – bola-da, yon hovlida gurillab ishlayotgan nasosning tovushiga qiziqib borgan-u... Ko‘zlari kirtayib, rang-ro‘yi bir holga kelib qolgan muallimni uch kundan so‘ng militsiyaga chaqirishdi.
( Hazil) Agar ishda bo‘lmasa unum, Xijolatdan qizarsa yuzlar, Qoloqlikning gunohkori kim? – Aybdor biz, – Aybdor bizlar!
Kunbotishda tilla rang shafaq, Kunchiqishda kumush rang jilo… Men kimgadir qilmadim shafqat Va kimgadir qildim iltijo.
Ona, tashvishim tortib, goh opichlab ko‘tarding, Gohida alla aytding, dilingni anglamasam. Goho uzoq tunlarni bedor qilib o‘tkarding, Axir uxlay olmasdim, allangni tinglamasam. Bunchalar dilrabosan onaginam allasi? Buncha ohangrabosan, onaginam allasi?
“Mukammal asarlar to‘plami”ning mundarijasi quyidagicha: I tom. «Badoyi’ ul-bidoya», devon. II tom. «Navodir un-nihoya», devon. Birinchi devon tarkibiga barcha lirik janrlardagi asarlar kiritilgan; ammo asosiy qismi g‘azallardir. Ikkinchi devon faqat g‘azallardan tuzilgan. Bu devonlar birinchi marta nashr qilinmoqda.
Qaydan kelding, fikrimni bo‘lding, Nega etding meni parishon? Nega buzding munis holimni, O’ylarimni nechun bemakon? Ehtiroslar, hislar, yonishlar O’lkasini kezardi xayol,
Sen chiroyli qiz eding, Sen chiroyli kularding. Sal xunukroq bo‘lsayding O‘zimniki bo‘larding. Men ketaman, gulg‘uncha, Qarab qolmagin, dedim. Men murodga yetguncha Qarib qolmagin, dedim. Visol nima, dedim men, Hijron kerak she’r uchun, Qiynoq kerak she’r uchun, Armon kerak she’r uchun.
Ey yor, sening vaslingga yetmak mushkil, Farxunda hadisingni eshitmak mushkil. Ishqingni dog'i bartaraf etmak mushkil, Boshni olibon bir sari ketmak mushkil.
Ishqingda ko‘ngul xarobdur, men ne qilay? Hajringda ko‘zum purobdur, men ne qilay? Jismim aro pech-u tobdur, men ne qilay? Jonimda ko‘p iztirobdur, men ne qilay?
Husn ahlig'a zor-u mubtalo ko‘z ermish, Jonim bila ko‘nglumga balo ko‘z ermish. Fahm ayladim emdi, Boburo, ishq ichra, Ko‘zumni qorortqon qaro ko‘z ermish.
Tole yo‘qi jonimg'a balolig' bo‘ldi, Har ishniki ayladim, xatolig‘ bo‘ldi. O‘z yerni qo‘yib, Hind sori yuzlandim, Yo Rab, netayin, ne yuz qarolig' bo‘ldi.
Azm ayla sabo, yet guli xandonimg'a, Ne gulki, quyoshdek mahi tobonimg'a. Yetgil dog'i ishtiyoq ila Boburdin, Zinhor degil salom tuqqonimg'a.
Har kimki, vafo qilsa — vafo topqusidur! Har kimki, jafo qilsa — jafo topqusidur! Yaxshi kishi ko‘rmagay yomonlik hargiz, Har kimki, yomon bo‘lsa — jazo topqusidur!
Bahor ayyomidur dog'i yigitlikning avonidur, Ketur soqiy, sharobi nobkim - ishrat zamonidur. Gahi sahro uzori lola shaklidin erur gulgun, Gahi sahni chaman gul chehrasidin arg'uvonidur. Yana sahni chaman bo‘ldi munaqqash rangi gullardin, Magarkim sunning naqqoshig'a rang imtihonidur. Yuzung, ey sarv, jonim gulshanining toza gulzori, Qading, ey gul, hayotim bog'ining sarvi ravonidur. Ne yerda bo‘lsang, ey gul, andadur chun joni Boburning, G'aribingg'a tarahhum aylagilkim, andi jonidur.
Sening ishqingda, ey nomehribon, bexonumon bo‘ldim, Demon bexonumon, ovvorayi ikki jahon bo‘ldum. Labing gar bermasa bo‘sa nechuk jon elta olg'aymen, Bu yo‘ldakim, adam sahrosig'a emdi ravon bo‘ldum. So‘rub ul oy labidin og'zining ramzini angladim, Bir og'iz so‘z bila ko‘rungki muncha xurdadon bo‘ldum. Nechakim qoshi yolar ishqida tuzlukni ko‘rsattim, Vale oxir malomat o‘qlarig'a-o‘q nishon bo‘ldum. Kular erdim burun Farhodi miskin dostonig'a, Bu Shirindurki oning birla-o‘q hamdoston bo‘ldum. Visoling davlatig'a yetmasam Bobur kibi, ne tong, Ki hajring mehnatida asr-u zor-u notavon bo‘ldum.
Baloyi ishqki, har dam manga jafoyedur, Bu ishqdin kecha olmon ajab baloyedur. Xali labig'a tutash bo‘lsa, ey ko‘ngul, ne ajab, Ki Xizr chashmayi hayvong'a rahnamoyedur. Yarar bu xasta ko‘ngul dardig'a o‘qin yarasi, Magarki har yarasi yorning davoyedur. Bahor faslidur-u may havosi boshimda, Ayoq tut menga, soqiyki, xush havoyedur. Ul oy raqibg'a bo‘ldi rafiq-u Boburning, Rafiq-u hamdami hajrinda oh-u voyedur.
Ne xush bo‘lg'ayki, bir kun uyquluq baxtimni uyg'otsam, Kechalar tori mo‘yidek belig'a chirmashib yotsam. Gahi guldek yuzini ul shakar so‘zlukni islasam, Gahi shakkar kibi ul yuzi gulning la'lidin totsam. Qani Shirin bila Layliki sendin noz o‘rgansa, Qani Farhod-u Majnunkim, alarg'a ishq o‘rgatsam. Yoruq kunduz, qorong'u kechada anjum kibi bo‘lgay, Chekib gar oh dudini ko‘ngul o‘tini titratsam. Ko‘zum ravshanlig'ida bo‘lg'ay, Bobur, base kamliq, Agar qoshi bila yuzun hilol-u kunga o‘xshatsam.
Keltursa yuz baloni o‘shal bevafo manga, Kelsun agar yuzumni evursam, balo manga. Netgayman ul rafiq bilakim, qilur base, Mehr-u vafo raqibg'a, jabr-u jafo manga. Begona bo‘lsa aql meni telbadin, ne tong, Chun bo‘ldi ul parisifatim oshno manga. Oh-u yoshmidin ortadurur za’f, ey tabib, Bildim yarashmas emdi bu ob-u havo manga. Dardim ko‘rub muolajada zoye etma umr, Kim, jonda dardi ishq durur bedavo manga. To yor kimni istar-u ko‘ngliga kim yoqar, Tashvish bejihat durur oxir sango, manga. Bobur, bo‘lub turur ikki ko‘zum yo‘lida to‘rt, Kelsa ne bo‘ldi qoshima bir-bir mango manga.
Men yerga bog‘langan bir bandi edim, Sahar borib, oqshom qaytardim ishdan. Sen kelding… Sen, axir, qaylardan kelding? Ko‘klardan tushdingmi, ma’sum farishtam? Bir xushbo‘y sabolar taraldi birdan – Yurakni siypalab, erkalaguvchi. Odamlar odamdan zerikkan yerdan Insonlar tarafga yetaklaguvchi.
Shoirlik g‘irt bekorchiga ish, Yumushim shu – xayol suraman. Nima haqda? Noqulay aytish... Sizni hamon yaxshi ko‘raman. Iqrorimdan zarracha naf yo‘q, Hanuz xomman, hanuz g‘o‘raman. Nishoniga borib tekkan o‘q, Yuragim qon. Yaxshi ko‘raman.
Oqara boshladi bosh-u to‘kula boshladi tish, Safar yarog'ini qilg'ilki, tushti boshinga ish. Yigitligim boribon, keldi boshima qarilig', Fano yo‘lida bu yanglig' emish borish-u kelish.
Rahm etib, ey do‘stlar, majruh ko‘ksumni yoring, Qo‘l yolang aylab solib, har yon ichimni axtoring. Uchrasa yuzi qora ko‘nglum tutub, tortub, uzub, O‘tqa solib o‘rtabon, jonimni andin qutqoring.
Meni men istagan o‘z suhbatiga arjumand etmas, Meni istar kishining suhbatin ko‘nglum pisand etmas. Ne bahra topqamen andinki, mendin istagay bahra, Chu ulkim, bahrayi andin tilarmen, bahramand etmas.